Głośne huki – koszmar zwierząt nie od dziś. Jak pomóc psu przeżyć sylwestra?
Nie od dziś wiadomo, że pies jest bardziej czuły na dźwięki niż człowiek. Głośne odgłosy silników samochodów i motocyklów, fajerwerków, burzy czy robót drogowych, mogą powodować strach. Później może się on przekształcić w lęk, w sytuacji, gdy zwierzę jest narażone na bodziec wywołujący strach (na przykład odgłosy petard) przy niemożliwości kontrolowania sytuacji, ucieczki i uniknięcia zagrożenia. Niemożność zidentyfikowania i zlokalizowania takiego bodźca, skutkuje brakiem odruchu orientacyjnego, a tym samym odpowiedniej reakcji, by uniknąć zagrożenia. Zwierzę bojące się wystrzałów, będące w stanie dezorientacji i niepokoju, bezustannie przewiduje nadejścia niebezpieczeństwa, czując się bezsilnym. Odczuwa wówczas silny negatywny stres i powinno się mu wtedy pomóc.
Nie należy lekceważyć wpływu środowiska, w którym przebywa dorosłe zwierzę, nawet, jeśli jesteśmy pewni, że nie przeraża je dźwięk wystrzałów i huków, (na przykład w początkowym okresie życia było oswajane z różnymi dźwiękami). Na skutek jednego traumatycznego wydarzenia zwierzę może bowiem nabyć fobię na resztę życia.
Pierwszymi zauważalnymi oznakami lęku u psa może być drżenie i unoszenie przedniej łapy. W zależności od poziomu odczuwania niepokoju może występować również dyszenie i ślinienie się, a także łupież i wypadanie sierści. W przypadku fobii, nawet oddawanie moczu i kału, samoistne opróżnianie gruczołów okołoodbytowych lub wymioty. Sposoby postępowania na podstawie oceny nasilenia reakcji przedstawiam poniżej. Można zauważyć również oblizywanie warg, ziewanie, ziajanie. Trudniej zauważalne może być przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni i pocenie opuszek łap. Oznakami niepokoju mogą być również kręcenie się w poszukiwaniu schronienia lub chodzenie w tę i z powrotem. Objawem behawioralnym jest także wokalizacja – od popiskiwania do wycia.
Powinniśmy dołożyć wszelkich starań, by oszczędzić psu stresu związanego z okresem sylwestrowej nocy.
Co warto zrobić?
Zaczipuj swojego psa i spraw mu adresówkę, która najlepiej sprawdzi się przy szelkach lub materiałowej obroży. Jeśli pies ucieknie, będzie większa szansa na to, by wrócił do domu i nie czekał długo na odnalezienie, czekając w obcym miejscu. Pies słysząc fajerwerki może uciekać na oślep i być niezdolnym do trzeźwego myślenia, zderzając się z przedmiotami, które napotka na drodze. Może się to skończyć tragicznie, na przykład potrąceniem przez samochód.
W okresie sylwestra, najlepiej już od drugiej połowy grudnia, zapinaj psa na spacerze podwójnie. Przypnij karabińczyk od smyczy do szelek i do obroży. Można użyć dodatkowego sznurka z samym karabińczykiem, jeśli smycz nie jest regulowana. To zwiększy jego bezpieczeństwo na spacerze i uniemożliwi psu wysunięcie się z szelek.
Nie zostawiaj psa na zewnątrz. Zapewnij psu schronienie w domu, nawet, jeśli przebywa w zewnętrznym kojcu lub w ogrodzie na co dzień. Psy podczas dużego stresu okaleczają się próbując uciec lub się schować.
Zamknij dokładnie wszystkie okna i przysłoń je tak, by zwierzę nie widziało błysku wystrzałów. Włącz muzykę, telewizor, wentylator lub biały szum – cokolwiek co przytłumi odgłosy dochodzące z zewnątrz i nie będzie powodowało dodatkowego stresu.
W przypadku tylko lekkiego bądź wyraźnie umiarkowanego niepokoju spróbuj zająć czymś zwierzaka. Zachęć do poszukiwania smaczków ukrytych w kocach lub macie węchowej, ćwicz z nim podstawowe komendy, które lubi wykonywać i spędzaj z nim wesoło czas. Możesz podać gryzaka, którym się zajmie dłuższy czas albo użyć konga wypełnionego jedzeniem, który pozwoli na relaks i skupienie na czymś innym niż słuchanie odgłosów. Nie powoduj dodatkowej frustracji – zadania do wykonania powinny być łatwe, a powolne wyciąganie przysmaków z konga nie powinno go denerwować.
Bardzo zestresowany pies nie będzie wykonywał żadnych poleceń, dlatego nie wymagaj od psa, że nauczy się czegoś nowego. Nie wymuszaj wykonywania znanych mu komend, jeśli tego nie chce.
Nie zmuszaj psa do przebywania w miejscu przez ciebie wyznaczonym. Pies sam będzie wiedział gdzie czuje się najbezpieczniej. Pozwól mu na wybranie miejsca. Nie zamykaj drzwi do łazienki ani do innych pomieszczeń, do których będzie chciał wejść i wyjść. Niektóre zwierzęta chowają się w wannie, inne pod zlewem lub kołdrą – pozwól na to.
Jeśli zawitają do ciebie goście, stwórz psu, w miejscu niedostępnym dla gości, azyl (może być z koców i poduszek, zależy co zwierzak lubi), tworząc przestrzeń (np. budkę), która będzie służyć jako spokojne i bezpieczne miejsce. Ważne, by nie robić budki tuż pod oknami, przy drzwiach, schodach, kuchni czy innym miejscu często uczęszczanym przez gości. Pozwól zwierzęciu odetchnąć i uspokoić się w ciszy bez ciągłego zgiełku przechodzących ludzi.
Nie krzycz i nie wymagaj od psa uspokojenia się. Karcenie powoduje zwiększenie reakcji lękowej.
Nie pocieszaj nadmiernie psa i nie lituj się nad nim. Jeśli pies potrzebuje twojego wsparcia – okaż mu je w łagodny i normalny sposób. Spróbuj uspokoić swoje emocje i nie okazuj strachu, przejęcia czy zbytniego pobudzenia.
Warto skorzystać z dyfuzora z feromonami kojącymi, umieszczając go w nieprzewiewnym miejscu, blisko azylu/budki zwierzaka – zacznij minimum dwa tygodnie przed sylwestrem.
Unikaj spacerów w okolicy północy. Wyjdź z psem na dłuższy spacer rano, gdy będzie już spokojniej.
W przypadku fobii, skrajnej i intensywnej reakcji na bodziec lękowy, odpowiednie stosowanie farmakoterapii wraz z terapią behawioralną, pozwoli na podniesienie dobrostanu zwierzęcia. Czasem samo stosowanie nutraceutyków, feromonów wraz z terapią behawioralną i wspomagającą nie będzie wystarczające. Więc jeśli Twój pies boi się wystrzałów czym prędzej skontaktuj się z zaufanym behawiorystą i umów wizytę u lekarza weterynarii, który przepisze odpowiednie leki lub przepisze preparaty uspokajające. Należy przeprowadzić badanie kliniczne i badanie krwi przed zastosowaniem leku.
Pamiętaj, że chore i starsze zwierzę jest bardziej wrażliwe na otoczenie, co może wpływać na jego lękliwość i zdolność do raczenia sobie w obliczu bodźca wywołującego strach. Reakcja w postaci ucieczki może powodować zwiększenie bólu, na przykład przy chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa czy zapalenia stawów i pogłębić tym samym poczucie strachu. Ból objawia się behawioralnie, dlatego codziennie obserwuj swojego psa. Rutynowe badania są bardzo ważne!
Praca z psem lękliwym jest długotrwała, jednak warta poświęcenia każdej minuty, ponieważ każda z nich zbliża nas do wyleczenia, co tym samym zwiększy komfort życia naszego psa. Jest wiele metod leczenia, które można zastosować w przypadku fobii dźwiękowych. Nieleczona może prowadzić do poważnych zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu zwierzęcia.
Kochajmy swoje psy bardziej niż świętowanie powitania Nowego Roku. Warto tego dnia przy nich być i zatroszczyć się o nie w szczególny sposób.